گیاه آرتیشو (کنگر فرنگی)
آرتیشو گیاهی است پایا و دارای ساقه راست با ارتفاعی در حدود ۱ متر ، شیاردار که منشأ اولیه آن در منطقه مدیترانه بوده است ولی امروزه به علت پرورش به منظور تغذیه و استفاده‌های داروئی در نواحی مختلف یافت میشود .
آرتیشو ریشه حجیم و برگ‌های بسیار بزرگ ، منقسم با قطعات نامنظم و دندانه دار دارد . سطح فوقانی پهنک برگ‌های آن نیز به رنگ سبز ولی سطح تحتانی آن به‌علت دارا بودن تارهای سفید رنگ و فراوان پوشیده از کرک به‌نظر می‌رسد.
آرتیشو محصول فصل خنک است و بهترین رشد در ۲۴ درجه در روز و ۱۳ درجه در شب انجام میشود .
آرتیشو به سرما مقاوم است ولی قسمت هوایی آن در اثر سرمای زمستان و یخبندان خشک میشود .
آرتیشو چندین درجه سرمای زیر صفر را تحمل می‌کند ولی اگر یخبندان در طی رشد گیاه برای مدت زیادی ادامه یابد می‌تواند گیاه را از بین برد و یا به آن صدمه بزند ، به همین دلیل آرتیشو را در مناطقی که دارای آب و هوای ملایم در زمستان است میکارند .
ساقه گوشتی زیرزمینی آن در مجاورت سرمای ۱۰- درجه سانتی گراد به مدت چند روز از بین می‌رود.
قسمت خوراکی آرتیشو در سرمای پائین‌تر از ۲- درجه سانتی‌گراد از بین می‌رود.
آرتیشو را می‌توان در کلیه خاک‌ها کشت نمود. مناسب‌ترین زمین‌ها برای کشت آرتیشو خاک‌های رس و شنی حاصلخیز با زهکشی و مواد کافی و pH مناسب خاک بین ۸ - ۶ است.
کاشت
فاصله کاشت در زمین اصلی به فواصل ۱۰۰×۷۵ و ۱۰۰×۱۰۰ و یا ۸۰×۸۰ سانتی متر میباشد.
در کاشت یکساله از کشت مستقیم بذر استفاده میشود .
به دلیل جوانه‌زنی ضعیف و یا عدم جوانه زنی بذرها، به کاشت با تراکم بیشتر و با فاصله نزدیک تر نیاز است و بعد از آن باید گیاهان اضافی تنک شوند .
آرتیشو با بذر کثیر میشود
پس از جوانه زدن ، برگ‌های طوقه‌ای شکل تشکیل میشود که در ادامه رشد ، ساقه گل‌دهنده از آن ظاهر میشود .
ریشه ها و قسمت‌های تحتانی ساقه گوشتی شده و به صورت اندام ذخیره‌ای در می‌آید .
بذر آرتیشو نسبتاً درشت است .
نشاء کاری برای بهبود جوانه زنی غیر یکنواخت و طول رویش طولانی استفاده میشود.
بذرها را معمولا در اواخر زمستان در محل گرم میکارند .
بهتر است کاشت بذر در گلدان‌های توربی(گلدان های حاوی پیت ماس) انجام گیرد.
بنابراین در هر گلدان یک عدد بذر قرار میگیرد و روی آنرا با مقداری خاک میپوشانند .
دمای خزانه ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد تا زمان جوانه زنی و سپس ۱۲ تا ۱۶ درجه سانتی‌گراد میباشد .
پس از آماده شدن نشاء که حدود ۶ هفته به طول می‌انجامد آنرا در زمین اصلی به فواصل ۱۰۰×۷۵ و یا ۱۰۰×۱۰۰ و یا ۸۰×۸۰ سانتی‌متر منتقل میکنند.
عمق کاشت نشاء عمیق‌تر از آنچه در خزانه بود میباشد .
از سال سوم در پائیز برگ‌ها و ساقه‌های باقیمانده را چند سانتی‌متر بالاتر از خاک بریده و گیاه را با مقداری خاک نفوذ پذیر ، کود حیوانی ، کاه ، خاکبرگ یا تورب میپوشانند .
این مواد گیاه را در مقابل یخبندان محفوظ نگه می‌دارند .
آرتیشو نیاز به آب کافی در طول دوره رویش دارد .
رطوبت کم خاک بویژه در زمان تشکیل جوانه باعث کوچک شدن و کاهش تعداد آن و آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه میشود .
در اوایل بهار کاه را دور کرده و یا اینکه آنها با خاک اطراف مخلوط میکنند .
برداشت
عمل برداشت زمانی صورت میگیرد که گل به صورت غنچه باشد (قبل از باز شدن گل‌ها)
نهنج این گیاه خوراکی بوده و چون گوشتی است با ارزش‌ترین قسمت گیاه میباشد .
به غیر از ساقه اصلی گل‌دهنده در آرتیشو ساقه‌های گل‌دهنده فرعی نیز به‌وجود می‌آیند که غنچه‌های آنها کوچکتر است .
عمل برداشت غنچه‌ها قبل از آنکه نرم و یا فیبری شوند صورت میگیرد .
در هنگام برداشت محصول همواره باید سعی نمود تا همیشه حدود ۵ سانتی‌متر از ساقه با گل همراه باشد.
برداشت معمولاً با دست و با زحمت انجام میگیرد که شامل قطع تمامی ساقه‌ها در زیر پایه جوانه گل میباشد .
دوره برداشت می‌تواند ۸ تا ۹ ماه نیز ادامه داشته باشد که اغلب حدود یک سال است و تقریباً ۲۵ بار برداشت صورت میگیرد .
جوانه‌های بالاتر از حد بلوغ تلخ و چوبی می‌باشند و بافت خوراکی و گوشتی کمتری دارند .
گیاه باید در زمان حداکثر اندازه و قبل از باز شدن براکته‌ها برداشت شود.
| تعداد بذر در هر بسته | 25 عدد |
| نام علمی | Cynara Scolymus L |
| نام فارسی | کنگر فرنگی |
| نام انگلیسی | Artichoke |
