ابریشم شَب خُسب
درختی است که بطور خودرو در محلهای آفتابی کنار تپهها و رودخانهها میروید .
این درخت از خانواده نخودیان :
Fobaceae
میباشد و بومی جنوب غربی و شرق آسیا است .
درخت "شب خسب" و یا "ابریشم" بیشتر در ایران به عنوان درخت زینتی استفاده می شود .
این درخت در سطح آسیا پراکنده است و در واقع این به خاطر شرایط آب وهوایی است که گیاه را وادار می سازد تا برخی مناطق را برای رشد بهتر انتخاب کند.
این گیاه دارای ظاهری بسیار زیباست وخواص درمانی آن هنوز در حال بررسی است .
پراکندگی بیش از اندازه این گیاه را می توان در پاره ای از جنگلهای خزری در شمال ایران مشاهده کرد.
گونه ای دیگر از این خانواده با نام علمی :
Albizzia lebbeck
در جنوب ایران می روید .
درخت شب خسب توسط یک نجیب زاده ایتالیایی در قرن ۱۸ میلادی به مردم اروپا معرفی شد.
نام ژاپنی این درخت ، " نمونوکی " به معنی خوابنده است ولی در زبان انگلیسی به آن درخت ابریشم گفته میشود .
درخت ابریشم در كشورهای حاشيه جنوبی خليج فارس بسيار مورد توجه بوده و به عنوان درختي زينتي كاشته ميشود.
این درخت یک درخت کوتاه و خزان پذیر است که ارتفاع و بلندی آن بین ۱۲ - ۵ متر است .
تاج پوشش این گیاه پهن است .
این گیاه رشد کندی دارد و بین ۱۰ تا ۲۰ سال زمان نیاز است تا کاملا رشد کند .
رنگ پوست تنه درخت خاکستری مایل به سبز تیره است و برگهای آن باریک و بلند کشیده و اندازه آن ۲۵ - ۲۰ سانتی متر است و برگچه های آن ۲ سانتی متر است .
رنگ گلهای آن به رنگ سفید و صورتی است .
گلها به صورت خوشه ای است .
فصل گل ریزان "شب خسب" از اواسط بهار آغاز و تا تابستان هم ادامه دارد .
این گلها معطر می باشند و برای پروانه ها و زنبور ها بسیار جذاب هستند.
زنبورها از این گلها شهد بسیار خوبی تهیه می کنند.
میوه های این درخت مثل باقالا هستند با این تفاوت که به رنگ قهوه ای و غلاف آنها از غلاف باقالا سخت تر است .
این میوه در حدود ۲۰ - ۱۰ سانتی متر طول و در حدود ۵/۲ - ۲ سانتی متر عرض دارد.
از دانه ها به عنوان غذای دام استفاده میشود.
نگهداری از درخت ابریشم :
نور : بهتر است در موقعیت آفتابی یا نیمسایه قرار داشته باشد .
(این درخت مکانهای آفتابی را ترجیح میدهد)
خاک : خاک لومی ، ماسه ای ، گچی ، خوب زهکشی شده خاک مناسب برای رشد این درخت است .
دما : دمای بین ۵ تا ۲۱ درجه .
البته این گیاه در برابر خشکی و گرما بسیار مقاوم است .
آبیاری : به آبیاری زیادی نیاز ندارد .
شب خسب در برابر آلودگيهای صنعتی و هوای آلوده شهری مقاومت خوبی دارد.
این درخت دارای خواصی نیز میباشد :
از پوست تنه آن براي درمان زخم و كوفتگی و از دانههايش كه درون يک نيام ، مانند غلاف باقلا قرار گرفتهاند ، به عنوان غذای دام استفاده می شود.
شهد شيرين و مغذی گلهايش نيز غذای مناسبی برای زنبورهاي عسل است.
در طب سنتی چینی از گلهای این درخت برای تغذیه قلب استفاده می شده است.
تکثیر :
بهترين روش تكثير شب خسب، كاشت بذر است .
بذرها را به مدت ۲۴ ساعت در یک کاسه آب ولرم قرار دهید تا خیس بخورند .
یک گلدان تهیه کرده و داخل آن را با پیت ماس پر نمایید و این بستر کاشت را خوب آبیاری نمایید .
پس از ۲۴ ساعت بذرها را از آب خارج کرده و به ترتیب روی سطح بستر کاشت قرار دهید .
سپس بذرها را با یک لایه پیت ماس بپوشانید و سطح گلدان را با اسپری آب نمناک کنید .
بهتر است برای حفظ رطوبت روی گلدان را با یک پلاستیک شفاف خوب کاور کنید .
تکثیر ابریشم از طریق بذر آسان تر و اقتصادی تر است .
نكته مهم اين است كه شب خسب را هرگز نبايد در زمستان هرس كرد ، زيرا ممكن است به خشكيدن درخت منجر شود .
بهترين زمان هرس درخت در بهار و دو تا سه هفته پس از ظهور برگها است .
البته هرس به طور معمول ضرورت ندارد ، مگر برای كنترل اندازه و شكل تاج درخت مورد نظر .